Nhật Bản là một trong những nước đi đầu trong ngành ô tô của thế giới, nhưng có thể họ đang rất lo lắng khi họ chính là những người chậm chân nhất trong cuộc đua này.

Chi tiêu toàn cầu cho xe điện đang tăng mạnh. Chi tiêu hàng năm cho xe điện chở khách được thông báo là đã đạt 388 tỷ USD vào năm 2022.

Và  cũng trong năm 2022, tổng giá trị xe điện được bán ra trong phân khúc xe chở khách đã vượt qua mốc 1.000 tỷ USD .

Nghìn tỷ USD là con số khổng lồ nhưng doanh thu từ bán ô tô trên toàn cầu hiện đạt khoảng 2,5 nghìn tỷ USD mỗi năm. Vì vậy trong 10 năm kể từ khi xe điện lần đầu xuất hiện, tổng doanh thu của ngành công nghiệp ô tô đã đạt khoảng 25.000 tỷ USD.

Năm 2023, dự kiến thị trường xe điện sẽ tiếp tục phá kỷ lục với tổng doanh thu có thể đạt 500 tỷ USD.

Ngành công nghiệp ô tô thường vận hành theo chu kỳ sản phẩm dài. Mặc dù có vẻ luôn có những sản phẩm mới ra mắt hàng năm nhưng thực chất, đó có thể chỉ là một bản nâng cấp nhẹ. Trong khi đó, những màn làm mới thực sự thường diễn ra chậm hơn nhiều.

Các nhà sản xuất ô tô lớn thường phát triển các nền tảng mới cho ô tô trong mỗi 6-10 năm. Các nền tảng này mất nhiều năm để phát triển, tiêu tốn cả tỷ USD và thường được làm linh hoạt.

Chu kỳ phát triển dài cũng đồng nghĩa nếu một nhà sản xuất ô tô mắc phải sai lầm, họ sẽ mất khá nhiều thời gian để nhận ra cũng như “trả giá” cho các sai lầm đó.

Ví dụ tiêu biểu chính là các hãng xe Nhật Bản. Toàn bộ thương hiệu Nhật Bản cộng lại chỉ bán được chưa đến 5% số xe điện trên toàn cầu vào năm 2022. Tính đến năm 2019, đây vẫn không phải vấn đề khi xe plug-in hybrid chỉ chiếm 2,6% doanh số bán ô tô toàn cầu nhưng sẽ rất đáng lo ngại vào năm 2023 khi doanh số loại xe đó có thể đạt gần 18%.

Tại một số thị trường quan trọng như Trung Quốc, doanh số xe điện còn bùng nổ hơn nữa - có thể đạt 30% trong năm nay, so với mức chỉ 5% vào năm 2019. Thị phần của các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản tại Trung Quốc hiện bắt đầu giảm, xuống còn 21% vào năm ngoái, so với mức 25% năm 2020.

Hồi chuông cảnh báo đang gióng lên với các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản khi Honda công bố thay đổi chiến lược xe điện còn Toyota cũng thay đổi CEO để tập trung chiến lược ưu tiên xe điện.

Sự thay đổi đó, tất nhiên, cần thời gian. Toyota cho biết họ không sẵn sàng ra mắt một nền tảng chuyên dụng cho xe điện, ít nhất đến năm 2027.

Toyota có thể vẫn thành công. Công ty đã thể hiện khả năng thích ứng ấn tượng trong lịch sử 85 năm của mình. Nhưng vấn đề ở đây là chu kỳ tiếp theo sẽ cực kỳ quan trọng để xoay chuyển con tàu Toyota.

Vẫn còn nhiều thách thức phía trước ngay cả khi doanh số xe điện đang tăng mạnh. Chỉ có khoảng 3% trên tổng số 1,3 tỷ ô tô đang chạy trên đường là xe điện. Nhu cầu tăng vọt cũng đang đặt ra những căng thẳng thực sự đối với chuỗi cung ứng pin và hạ tầng sạc công cộng.

Tuy nhiên, 1 nghìn tỷ USD đầu tiên đánh dấu sự khởi đầu quan trọng cho một cuộc cách mạng lớn trong ngành công nghiệp ô tô. Xe điện đã chiếm được cảm tình và sự phấn khích của người dùng trong nhiều năm qua.