Trí tuệ nhân tạo (AI) đã thâm nhập vào hầu hết mọi hoạt động trong cuộc sống của chúng ta, đặc biệt là trên không gian mạng. Điều đó mang lại nhiều lợi ích nhưng cũng kéo theo mối lo ngại về bảo mật và quyền riêng tư cá nhân. Vậy làm cách nào bạn có thể bảo vệ dữ liệu cá nhân của mình khỏi tác động của AI?

Ẩn danh hết mức có thể

Nếu bạn không có thói quen ẩn danh khi lên mạng thì bây giờ là lúc thích hợp để bắt đầu. Trước đây mối đe dọa về quyền riêng tư của mọi người chủ yếu là các ứng dụng mạng xã hội bán dữ liệu của người dùng hoặc các ứng dụng trong điện thoại theo dõi và thu thập thông tin. Nhưng ngày nay vấn đề còn nghiêm trọng hơn vì các hệ thống AI có thể sử dụng dữ liệu của bạn để phân tích về bạn một cách chính xác.

Đây là vấn đề không dễ giải quyết, nhưng bạn có thể làm cho bản thân mình khó bị theo dõi bằng cách ẩn danh bất cứ khi nào có thể. Hãy sử dụng trình duyệt web ẩn danh, đăng ký VPN, đổi tên khi tham gia các hoạt động trên mạng, email dùng một lần, v.v. Đó là những cách có thể giúp bạn ẩn danh khi lướt web.

Dùng mật khẩu mạnh

Nên dùng mật khẩu mạnh là điều ai cũng biết từ lâu, nhưng các mật khẩu trước đây được coi là “mạnh” thì hiện nay không còn mạnh nữa khi đối mặt với các công cụ AI cực kỳ thông minh.

Các công cụ bẻ khóa mật khẩu được AI hỗ trợ có khả năng phá giải các mật khẩu vốn được coi là mạnh. Ví dụ như PassGAN là một mô hình AI bẻ khóa mật khẩu, được huấn luyện dựa trên hàng triệu mật khẩu được thu thập từ cơ sở dữ liệu thực tế. Sự khác biệt về tốc độ và hiệu quả của AI hiện nay chưa đáng kể, nhưng đó là bằng chứng cho thấy chúng có thể mạnh đến mức nào. Ngoài PassGAN, các công cụ bẻ khóa bằng AI khác sử dụng các kỹ thuật xã hội để đoán mật khẩu tốt hơn.

Giải pháp là gì? Bạn phải tạo mật khẩu mạnh hơn trước rất nhiều, mật khẩu phải dễ nhớ nhưng khó đoán, thậm chí có thể đặt mật khẩu dài như 20 ký tự nếu muốn.

Cân nhắc những nội dung bạn chia sẻ trên mạng

Hãy cực kỳ cẩn thận về những điều bạn chia sẻ trên mạng. Nền tảng của AI được xây dựng bằng dữ liệu – các nhà phát triển sử dụng dữ liệu của tất cả mọi người để huấn luyện AI. Ví dụ như văn bản mà bạn đăng trên các diễn đàn, hình ảnh bạn chia sẻ trên mạng xã hội, cũng như âm thanh và video – tất cả những nội dung này đều là mục tiêu của những người chuyên tìm kiếm dữ liệu để huấn luyện AI.

Hơn nữa, do chưa có luật quy định chặt chẽ về quyền truy cập dữ liệu để huấn luyện AI nên hầu hết mọi nội dung trên mạng đều có thể bị thu thập một cách dễ dàng. Dữ liệu của bạn có thể đang nằm trong một máy tính ở nước khác và được dùng để huấn luyện AI, thậm chí có thể bị kẻ xấu lấy cắp.

Không tiết lộ dữ liệu quan trọng với chatbot AI

Sử dụng chatbot để hỗ trợ cho mọi công việc đang trở thành thói quen của nhiều người. Ví dụ khi cần soạn email, lên kế hoạch cho một chuyến đi, thậm chí tìm thông tin về sức khỏe và y tế – rất nhiều người dựa vào các chatbot AI như ChatGPT để xử lý. Nhưng làm vậy có an toàn không?

Trên thực tế các chatbot AI có thể giúp bạn rất hiệu quả trong nhiều vấn đề như trên, nhưng đồng thời chúng lại khiến bạn đối mặt với nguy cơ bị mất an toàn về bảo mật và quyền riêng tư cá nhân. Ví dụ: nếu bạn yêu cầu ChatGPT viết các tài liệu cho công việc, tư vấn về các vấn đề sức khỏe hoặc chuyện tình cảm, thì thông tin mà bạn cung cấp khi chat sẽ trở thành “mỏ vàng” có thể bị kẻ xấu khai thác và lợi dụng để tấn công bạn.

Các công ty sở hữu chatbot AI được nhiều người sử dụng như Google, Microsoft và OpenAI cam kết sẽ không sử dụng thông tin từ các cuộc trò chuyện của người dùng để thực hiện mục đích xấu. Nhưng đối với hacker, các tài khoản sử dụng chatbot AI như ChatGPT là mục tiêu hàng đầu của chúng. Cách tốt nhất để tránh hậu quả là đừng tự biến mình trở thành nạn nhân, không cung cấp thông tin cá nhân và thông tin nhạy cảm của bạn khi chat với AI.